
Stymulacja motoryki dużej w okresie niemowlęcym - chwytanie i manipulowanie
Co warto wiedzieć?
-
Dziecko przychodzi na świat ze zdolnością chwytania - jest to jeden z podstawowych odruchów niemowlęcia.
-
Rozwój umiejętności chwytania przypada na czwarty miesiąc życia. Pojawia się wówczas zdolność chwytania dowolnego.
-
Piąty miesiąc to czas przełomowy - dziecko uczy się wówczas wyciągać rączkę po zabawkę znajdującą się nad jego głową oraz podawaną mu z boku.
-
Wraz z rozwojem umiejętności chwytania, zmienia się także sposób wykonywania tej czynności. Dziecko zaczyna od chwytu prostego i doskonali swoje umiejętności.
Rozwój umiejętności chwytania i manipulowania w poszczególnych miesiącach życia
Wiek w miesiącach |
Umiejętności oczekiwane rozwojowo |
0-2 |
U dziecka pojawia się niekontrolowany odruch chwytny. |
3 |
Dziecko chwyta zabawkę wkładaną w rączkę. |
4 |
Pojawia się chwyt dowolny. Niemowlę używa jeszcze chwytu prostego. |
5 |
Wyciąga rączki po przedmioty oraz przekłada je z rączki do rączki przy użyciu chwytu prostego. |
6 |
Dziecko utrwala umiejętności chwytania i manipulowania jedną ręką. Następuje zmiana sposobu chwytania: chwyt dłoniowo-łokciowy. |
7-8 |
Doskonali umiejętności nabyte w szóstym miesiącu. Pojawia się chwyt nożycowy. |
9-12 |
Pojawia się manipulacja specyficzna, pierwsze oznaki kształtowania się dominacji stronnej. Zmienia się również sposób chwytania - dziecko używa chwytu pęsetowego. |
Dziecko nie potrafi używać jeszcze przedmiotów w sposób celowy. Dopiero na początku drugiego roku życia manipulacja nabiera charakteru specyficznego. Dzięki naśladowaniu, w początkowej fazie rozwoju, dziecko zaczyna inaczej manipulować łyżką, a inaczej zabawką. Następnie pojawia się również wykorzystywanie przedmiotów jako symboli, np. klocek jako auto lub miś jako dziecko.
Proponowane ćwiczenia
Stymulowanie umiejętności chwytania i manipulowania ma ogromne znaczenie dla rozwoju poznawczego. Poniżej przedstawione zostały proponowane ćwiczenia.
-
Rodzic kładzie dziecko na materacu i układa przedmioty o różnej twardości oraz strukturze w pobliżu dziecka. Dziecko poruszając się powinno w pewnym momencie “natrafić” na znajdujące się obok przedmioty i poczuć je swoim ciałem. Dzięki temu może poznawać je poprzez dotyk.
-
Rodzic podaje dziecku kolorową zabawkę (czerwoną lub czarno-białą) nad jego głową, prowokując do zauważenia przedmiotu i wyciągnięcia po niego rąk.
-
Opiekun podaje dziecku zabawkę raz z prawej, a raz z lewej strony. Podczas wykonywania tej czynności nieprzerwanie mówi do dziecka spokojnym głosem.
-
Przed leżącym na brzuszku dzieckiem rodzic kładzie kostkę (czerwoną lub czarną) wykonaną ze sztywnej gąbki i zachęca dziecko do chwytania przedmiotu.